Persoonsgerichte zorg door farmacogenetica

Huisartsen van Zorggroep Zorroo, Zorggroep Het Huisartsenteam en Medisch Centrum de Poort zijn samen met Star-shl en Nederlands Expertisecentrum Farmacogenetica eind 2019 gestart met de proeftuin farmacogenetische diagnostiek. Het project kende een vliegende start met een fantastische scholing door Prof. R. Van Schaik.

Personen kunnen verschillend reageren op medicijnen. Een deel van die verschillen heeft te maken met het persoonlijke genetische profiel, oftewel variaties in het DNA. Dat bepaalt onder meer hoe snel het medicament door leverenzymen wordt afgebroken. Met farmacogenetisch onderzoek kan een verklaring gevonden worden waarom een specifiek medicijn niet effectief is of bijwerkingen geeft bij een persoon. Het is de vraag hoe deze personalised medicine kan bijdragen aan de kwaliteit van leven van de patient behandeld met antidepressiva.

In veel publicaties lazen we dat de druk op de huisartsenpraktijk toeneemt door psychische problemen en dat dit versterkt wordt door corona. Dat zou kunnen leiden tot meer aanvragen voor farmacogenetisch onderzoek, gezien de meerwaarde hiervan bij het voorschrijven van psychofarmaca. Toch namen de aanvragen farmacogenetica van huisartsen juist af met de stijging van het aantal patiënten met corona.

De huisartsen hadden andere prioriteiten dan ervaring opdoen met nieuwe diagnostiek. Na de zomer kwamen er meer aanvragen en meldden zich ook nieuwe huisartsen aan. Hierop heeft de projectgroep besloten het project te verlengen tot begin 2021.

Het totaal aantal aanvragen in 2020 zijn, ondanks corona, gestegen mn door toename van aanvragen vanuit de GGZ en huisartsen buiten het project. Opvallend is dat steeds meer huisartsen incidenteel gebruik maken van verschillende indicaties voor farmacogenetische diagnostiek.

Het DNA paspoort voor de patiënt blijft voorlopig een fysiek kaartje waar veel waarde aan wordt gehecht door de patiënt. Alle projectdocumenten, zoals aanvraagformulieren en patiëntfolders zijn digitaal en up to date beschikbaar via https://www.star-shl.nl/zorgverlener/farmacogenetica/.

Hier is ook de actuele versie van de tabel met relevante enzymen en substraten te raadplegen en achtergrondinformatie zoals het NHG-standpunt Farmacogenetica.

Begin 2021 zal het project geëvalueerd worden en weten we of farmacogenetica de huisartsen helpt bij effectievere therapie met minder bijwerkingen.

De Jan Schueler Stichting ondersteunt dit initiatief vanuit haar doelstelling om nieuwe, zinnige laboratoriumdiagnostiek beschikbaar te maken voor de eerstelijnszorg.